Zakres działania: edukacja, wychowanie.

Temat: Ta bajka jest inna… Bal u Królowej Doroty.

Autor: Teresa Witan.

     Niepełnosprawność intelektualna to według specjalistów, niższy od przeciętnego rozwój umysłowy, z nasilonymi jednocześnie trudnościami w zakresie uczenia się i przystosowania. Dzieci z głębszą niepełnosprawnością spostrzegają rzeczywistość wolniej, mają trudności w zapamiętywaniu, odtworzeniu, przechowaniu informacji, proces rozwoju mowy jest wolniejszy, a zasób słów ubogi. Bardzo wyraźnie ujawniają przywiązanie, sympatię, mocno odczuwają potrzebę kontaktów społecznych, akceptacji, miłości i bezpieczeństwa. Nierzadko niepełnosprawności towarzyszy nadpobudliwość psychoruchowa, zaburzenia sfery emocjonalnej, ospałość, niepewność, lub też brak wiary we własne siły, możliwości i niższe poczucie wartości. Istnieje wiele sposobów i form pracy warunkujących prawidłowe funkcjonowanie, stwarzających uczucie satysfakcji z osiągniętych sukcesów. Nasza placówka zapewnia wychowankom szeroki wachlarz zajęć rewalidacyjnych i form pomocy psychologiczno-pedagogicznej, wpływających stymulująco na zaburzone sfery, są to m.in. terapia logopedyczna, zajęcia rewalidacji indywidualnej, gimnastyki korekcyjnej, integracji sensorycznej, zajęcia biblioteczne, artystyczne / teatrzyk, koło ceramiczne, zespół muzyczny/, które mają niebywałe znaczenie w procesie rewalidacyjnym.  Muzyka przenika bariery intelektualne, motoryczne i emocjonalne. Moje doświadczenie zawodowe potwierdza, że niejednokrotnie była pierwszym sposobem nawiązania kontaktu z dzieckiem, bardzo pomaga w uspołecznieniu, bowiem łagodzi pierwsze, a ułatwia kolejne kontakty z rówieśnikami, niweluje indywidualne  zaburzenia zachowania, reakcje i pomaga we współdziałaniu.  Jako długoletni pedagog nieustanne poszukiwałam skutecznych sposobów odkrywania umiejętności, tłumionych w głębi osób niepełnosprawnych: tworzyłam własne utwory, adaptacje sceniczne, których celem było prezentowanie zdolności artystycznych dzieci. Pierwszym dziełem była „Bajka o rybaku i złotej rybce”. Dla tych,  które z racji swojej niepełnosprawności i zaburzonych funkcji nie były w stanie śpiewać, czy też recytować tekstów, powstawały Bajki śpiewane -utwory oparte na kanwie znanych bajek / „Bajka o rybaku i o złotej rybce”, „ Królowa Śniegu”, „Kopciuszek”/. Uczniowie mogli „odgrywać” role tańcząc, niektóre śpiewały, inne zaś ruchem ilustrowały akcję bajki, która zawierała morał. Bohaterowie o negatywnym usposobieniu, w finałowym fragmencie  przechodzili metamorfozę, w myśl zasady „dobro zawsze zwycięża”.  Ważnym aspektem tych utworów było to, że większość dzieci mogła wystąpić w tych prezentacjach, bez względu na to, czy mówiły, śpiewały, czy też umiały pięknie tańczyć. Istotnym stał się fakt, że one chciały się pokazać, czerpały z tego wystąpienia radość, przełamały wewnętrzny opór, nieśmiałość, uwierzyły we własne siły i możliwości. Rodzice oglądający występ  dzieci, niejednokrotnie byli zdumieni  ich wystąpieniem , odczuwali radość emanującą ze sceny, zadowolenie „aktorów”,  przeżycia i nastroje wśród nich panujące.  Ograniczenia psychofizyczne wynikające z niepełnosprawności  skłoniły  mnie do opracowania takiej formy prezentacji scenicznej, która umożliwiłaby udział większości wychowanków.  Tak powstało widowisko muzyczne „Bal u Królowej Doroty”.

Cele:

• prezentowanie umiejętności, zdolności poprzez „odgrywanie” określonych ról,
• uczenie się poprzez naśladownictwo, wsparte pokazem nauczyciela,
• czerpanie radości, zadowolenia z możliwości poruszania się, tańczenia przy muzyce, występowania w strojach, przypisanych dla powierzonej roli,
• rozwijanie koordynacji słuchowo-wzrokowo-ruchowej,
• budzenie i rozwijanie odwagi, wiary we własne siły, poczucia własnej wartości,
• umiejętność współdziałania, współpracy w grupie/ w tym z kadrą pedagogiczną/,
• poznawanie i utrwalanie wiedzy związanej z literaturą dziecięcą/tytuły i bohaterowie popularnych bajek/,
• rozumienie pojęcia „dobro – zło”, uczenie właściwych postaw wobec zjawisk pozytywnych jak i negatywnych, /w myśl zasady „zło dobrem zwyciężaj”/.

Efekty: Przygotowanie widowiska muzycznego „Bal u Królowej Doroty”- zaprezentowanie podczas Choinki Noworocznej/10.01.2018r./

 Do udziału w widowisku zostały zaangażowane wszystkie dzieci, oraz wiele osób z kadry ośrodka. Ideą tego przedsięwzięcia  poprzez niecodzienną formę prezentacji było pokazanie m. in. klimatu, relacji i zwyczajów panujących w naszej placówce. Oto, jak ogłasza Dobosz, do pałacu/do ośrodka/, Królowa Dorota/dyrektor placówki/, zaprasza wszystkich gości. Jest zima, karnawał, Nowy Rok i każdy, kto ma dobre serce, jest przyjazny i serdeczny, może na ten bal przybyć.  Pojawia się rodzeństwo- Gerda i Kaj/ bajka Królowa Śniegu/, któremu okrutna i zła Królowa Śniegu, z pomocą Czarnoksiężnika zamieniła serce w bryłę lodu i sprawiła swymi czarami, że ten miły chłopiec, stał się arogancki i złośliwy dla siostry. Ale Królowa Śniegu zrozumiała swoje złe postępowanie i już odmieniona razem z  dziećmi  tanecznym krokiem podąża na bal. Potem  pojawiają się rybki, pływające frywolnie w wodzie, a za nimi Rybak ze swą żoną- już nie taką zrzędliwą, wymagającą, zachłanną/Bajka o rybaku i o złotej rybce/, która nie ma nowej sukni. Zauroczona miłymi słowami męża, Rybakowa w niego wpatrzona również wybiera się na bal. Następnie maszerują krasnoludki, z sympatyczną i wrażliwą Królewną Śnieżką/Królewna Śnieżka/-słyszeli o balu, ale Śnieżka nie chce zostawić swoich towarzyszy samych. Dopiero pojawiający się królewicz zabiera wszystkich do pałacu. W dalszej części występuje Czerwony Kapturek ze swoją Babcią i wilk/Czerwony Kapturek/, który wcale nie jest taki zły, jak o nim mówią, chociaż nie czesze kłaków. On też pragnie bawić się na balu. Pojawia się Kopciuszek, ze swoją macochą i siostrą/Kopciuszek/,tańczą z książętami upojnego walca. Wpada na scenę krzykliwa i rozbrykana Czarownica ze swoim kumplem- Czarodziejem/bohaterka wielu znanych bajek/. Oni też zrozumieli, że z Nowym Rokiem i w takim miejscu, jakim jest pałac/Ośrodek/, nie wypada figlować, czarować i rzucać uroki.  Widowisko kończy się uroczystym wejściem Królowej Doroty, która pozdrawia przybyłych i śpiewa „Niech żyje bal”- piosenkę w pełni adekwatną i wiernie oddającą nastrój oraz klimat tej uroczystości, jaką jest Choinka Noworoczna.

Widzowie, którzy byli obecni na noworocznej uroczystości, z ogromnym podziwem, wzruszeniem i uznaniem odebrali prezentację. Najwięcej słów dziękczynnych płynęło w stronę dzieci, które z odpowiednim wyczuciem i poświęceniem „odgrywały” swoje role-bez strachu, niepewności i skrępowania poruszały się w żywiołowym tańcu, współpracowały w grupie, wiernie oddając sens tego przedstawienia. Wymowne i jednoznaczne były ich spojrzenia oraz mimika, oddające radość, satysfakcję z sukcesu i poczucie własnej wartości. Kolorytu przedstawieniu dodały barwne, odpowiednie do ról, stroje i dekoracja wnętrza.

Muzyczny spektakl został zaprezentowany podczas śródrocznego spotkania z rodzicami, którzy z zapartym tchem i wzruszeniem obejrzeli wystąpienie swoich pociech. Widowisko niejednemu rodzicowi odkryło nowe, nieznane dotąd oblicze ich dziecka, dotychczas przejawiające wiele ułomności, niedostatków i deficytów rozwojowych.

Wnioski z realizacji:

Specyfika oddziaływań edukacyjnych i wychowawczych wśród osób z głębszą niepełnosprawnością umysłową- złożoność procesów poznawczych, emocjonalnych, sprawiają, że wszelkie inicjatywy nakierowane na prezentowanie umiejętności, zdolności, mają charakter  praktyczny. Jest to działanie wymagające długoterminowych ćwiczeń utrwalających , wspartych pomocą nauczyciela, dającego poczucie bezpieczeństwa i akceptacji, czynnika tak istotnego dla przełamania barier w psychice dziecka niepełnosprawnego. Ważnym elementem realizowanych treści wychowawczych jest kształtowanie poprawnych relacji między rówieśnikami, osobami dorosłymi, dobra współpraca w grupie, prezentowanie właściwych postaw społecznych.  Należy  rozbudzać pozytywne emocje, które motywują do działania warunkujące szybsze osiąganie sukcesów, kontynuować tę formę prezentacji, rozszerzoną o udział rodziców.

Efektem naszych działań jest:

• ukazanie właściwych postaw i zachowań,
• rozwijanie poprawnych relacji międzyludzkich, współpracy i współdziałania,
• uczenie się przez naśladownictwo,
• budzenie i rozwijanie akceptacji, zrozumienia, poczucia wartości,
• kształtowanie i rozwijanie zdolności artystycznych,
• prezentowanie swoich umiejętności na forum.